Giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài là gì? Các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài được quyền thỏa thuận áp dụng tập quán thương mại không?

Nội dung chính

• Giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài là gì?
• Các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài được quyền thoả thuận áp dụng tập quán thương mại không?
• Trong hoạt động thương mại tại Việt Nam, các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài phải đảm bảo những nguyên tắc cơ bản nào?

Giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài là gì?

Giao dịch thương mại là việc thực hiện hoạt động thương mại của thương nhân làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của thương nhân.

Trong khi đó, tại Điều 116 Bộ luật Dân sự 2015 có giải thích về giao dịch dân sự như sau:

Giao dịch dân sự

Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Như vậy, về bản chất, giao dịch thương mại là một giao dịch dân sự.

Dẫn chiếu đến Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

Phạm vi áp dụng

1. Phần này quy định về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài.

Trường hợp luật khác có quy định về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài không trái với quy định từ Điều 664 đến Điều 671 của Bộ luật này thì luật đó được áp dụng, nếu trái thì quy định có liên quan của Phần thứ năm của Bộ luật này được áp dụng.

2. Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;

b) Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;

c) Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.

Theo đó, giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài nói riêng và giao dịch dân sự có yếu tố nước ngoài nói chung được hiểu là các giao dịch thuộc một trong các trường hợp sau:

- Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;

- Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;

- Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.

Giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài là gì? Các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài được quyền thoả thuận áp dụng tập quán thương mại không? (hình từ internet)

Các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài được quyền thoả thuận áp dụng tập quán thương mại không?

Áp dụng điều ước quốc tế, pháp luật nước ngoài và tập quán thương mại quốc tế được quy định tại Điều 5 Luật Thương mại 2005 như sau:

Áp dụng điều ước quốc tế, pháp luật nước ngoài và tập quán thương mại quốc tế

...

2. Các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài được thoả thuận áp dụng pháp luật nước ngoài, tập quán thương mại quốc tế nếu pháp luật nước ngoài, tập quán thương mại quốc tế đó không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

Theo đó, các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài được thoả thuận áp dụng tập quán thương mại quốc tế nếu tập quán thương mại quốc tế đó không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

Trong hoạt động thương mại tại Việt Nam, các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài phải đảm bảo những nguyên tắc cơ bản nào?

Trong hoạt động thương mại tại Việt Nam, các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài phải đảm bảo những nguyên tắc được quy định tại Mục 2 Luật Thương mại 2005, cụ thể gồm:

(1) Nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật của thương nhân trong hoạt động thương mại (Điều 10 Luật Thương mại 2005):

Thương nhân thuộc mọi thành phần kinh tế bình đẳng trước pháp luật trong hoạt động thương mại.

(2) Nguyên tắc tự do, tự nguyện thoả thuận trong hoạt động thương mại (Điều 11 Luật Thương mại 2005):

- Các bên có quyền tự do thoả thuận không trái với các quy định của pháp luật, thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội để xác lập các quyền và nghĩa vụ của các bên trong hoạt động thương mại. Nhà nước tôn trọng và bảo hộ các quyền đó.

- Trong hoạt động thương mại, các bên hoàn toàn tự nguyện, không bên nào được thực hiện hành vi áp đặt, cưỡng ép, đe doạ, ngăn cản bên nào.

(3) Nguyên tắc áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại được thiết lập giữa các bên (Điều 12 Luật Thương mại 2005):

Trừ trường hợp có thoả thuận khác, các bên được coi là mặc nhiên áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại đã được thiết lập giữa các bên đó mà các bên đã biết hoặc phải biết nhưng không được trái với quy định của pháp luật.

(4) Nguyên tắc áp dụng tập quán trong hoạt động thương mại (Điều 13 Luật Thương mại 2005):

Trường hợp pháp luật không có quy định, các bên không có thoả thuận và không có thói quen đã được thiết lập giữa các bên thì áp dụng tập quán thương mại nhưng không được trái với những nguyên tắc quy định trong Luật này và trong Bộ luật Dân sự.

(5) Nguyên tắc bảo vệ lợi ích chính đáng của người tiêu dùng (Điều 14 Luật Thương mại 2005):

- Thương nhân thực hiện hoạt động thương mại có nghĩa vụ thông tin đầy đủ, trung thực cho người tiêu dùng về hàng hoá và dịch vụ mà mình kinh doanh và phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các thông tin đó.

- Thương nhân thực hiện hoạt động thương mại phải chịu trách nhiệm về chất lượng, tính hợp pháp của hàng hoá, dịch vụ mà mình kinh doanh.

(6) Nguyên tắc thừa nhận giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu trong hoạt động thương mại (Điều 15 Luật Thương mại 2005):

- Trong hoạt động thương mại, các thông điệp dữ liệu đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì được thừa nhận có giá trị pháp lý tương đương văn bản.