Người lao động nhận lương khoán có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Nội dung chính

• Lương khoán là gì?
• Cơ sở áp dụng hình thức trả lương khoán cho người lao động là gì?
• Người nhận lương khoán có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Lương khoán là gì?

Trên thực tế người lao động và người sử dụng lao động được phép thỏa thuận hình thức trả lương. Cụ thể tại Điều 96 Bộ luật Lao động 2019, được hướng dẫn bởi Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định:

Hình thức trả lương

1. Người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận về hình thức trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán.

2. Lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng.

Trường hợp trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng thì người sử dụng lao động phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương.

Để trả lời lương khoán là gì cần căn cứ theo điểm c khoản 1 Điều 54 Nghị Định 145/2020/NĐ-CP, cụ thể:

Hình thức trả lương

Hình thức trả lương theo Điều 96 của Bộ luật Lao động được quy định cụ thể như sau:

1. Căn cứ vào tính chất công việc và điều kiện sản xuất, kinh doanh, người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận trong hợp đồng lao động hình thức trả lương theo thời gian, theo sản phẩm và trả lương khoán như sau:

…

c) Tiền lương khoán được trả cho người lao động hưởng lương khoán, căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành.

....

Như vậy, lương khoán là khoản tiền lương được người sử dụng lao động trả cho người lao động dựa trên chất lượng công việc, khối lượng công việc và thời gian hoàn thành công việc được giao. Hiện nay, lương khoán được sử dụng phổ biến trong các công việc mang tính chất thời vụ, tạm thời.

Người lao động nhận lương khoán có phải đóng bảo hiểm xã hội không? (Hình từ Internet)

Cơ sở áp dụng hình thức trả lương khoán cho người lao động là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, điều kiện để áp dụng hình thức trả lương khoán là:

- Hợp đồng lao động có quy định hình thức trả lương khoán;

- Người sử dụng lao động phải giao việc theo khối lượng, yêu cầu chất lượng công việc và thời hạn hoàn thành cụ thể. Chỉ có công việc cụ thể đáp ứng được hình thức giao việc này mới có thể áp dụng trả lương khoán. Trên cơ sở đó, người sử dụng lao động đánh giá hiệu quả công việc để làm cơ sở trả lương. Thực tế, lương khoán thường được áp dụng cho các công việc mang tính chất thời vụ, tạm thời.

Lưu ý: Dù trả lương khoán thì người sử dụng lao động vẫn phải đảm bảo không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng (căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 90 Bộ luật Lao động 2019).

Người sử dụng lao động phải thỏa thuận trước với người lao động về tiền công khoán và hình thức trả tiền công khoán để làm cơ sở tính tiền công khoán trả cho người lao động. Người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận, ký phụ lục điều chỉnh hợp đồng lao động về hình thức trả lương trên cơ sở căn cứ Điều 22 Bộ luật Lao động 2019 và Điều 33 Bộ luật Lao động 2019 về phụ lục hợp đồng lao động và sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động.

Người sử dụng lao động phải xây dựng quy chế tính lương phù hợp với hình thức trả lương khoán để làm cơ sở thực hiện.

Người nhận lương khoán có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Về tiền lương đóng bảo hiểm xã hội:

Trong khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người lao động ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp từ đủ 1 tháng trở lên thì thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Như vậy, việc người lao động có đóng bảo hiểm xã hội hay không sẽ phụ thuộc vào thời hạn của hợp đồng lao động dù được trả lương dưới bất kỳ hình thức nào. Người lao động nhận lương khoán vẫn phải tham gia bảo hiểm xã hội nếu ký kết hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng trở lên.

Căn cứ khoản 2 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động. Trường hợp lương khoán không cố định hàng tháng, doanh nghiệp phải thực hiện điều chỉnh mức lương đóng bảo hiểm xã hội tương ứng.

Về phương thức đóng bảo hiểm xã hội:

Căn cứ Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 2 Điều 7 Quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế ban hành kèm theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, được sửa đổi bởi khoản 13 Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020:

Phương thức đóng theo quy định tại Điều 85, Điều 86 Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau:

...

2. Đơn vị là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp trả lương theo sản phẩm, theo khoán thì đăng ký phương thức đóng 03 hoặc 06 tháng một lần với cơ quan BHXH; cơ quan BHXH phối hợp với cơ quan Lao động kiểm tra tại đơn vị trước khi quyết định phương thức đóng của đơn vị. Chậm nhất đến ngày cuối cùng của phương thức đóng, đơn vị phải chuyển đủ tiền vào quỹ BHXH.