Người giúp việc gia đình có thể được nhận phí tàu xe từ người sử dụng lao động hay không?

Nội dung chính

• Người giúp việc gia đình là gì?
• Trường hợp nào thì người sử dụng lao động phải trả tiền tàu xe cho người giúp việc gia đình?
• Người sử dụng lao động không trả tiền tàu xe đi đường cho người giúp việc gia đình thôi việc trở về nơi cư trú thì bị xử phạt thế nào?

Người giúp việc gia đình là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 161 Bộ luật Lao động 2019 định nghĩa lao động là người giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc trong gia đình của một hoặc nhiều hộ gia đình.

Các công việc trong gia đình bao gồm công việc nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ em, chăm sóc người bệnh, chăm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho hộ gia đình nhưng không liên quan đến hoạt động thương mại.

Trường hợp nào thì người sử dụng lao động phải trả tiền tàu xe cho người giúp việc gia đình?

Căn cứ Điều 163 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể như sau:

Nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi sử dụng lao động là người giúp việc gia đình

1. Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động.

2. Trả cho người giúp việc gia đình khoản tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật để người lao động chủ động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

3. Tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người giúp việc gia đình.

4. Bố trí chỗ ăn, ở hợp vệ sinh cho người giúp việc gia đình nếu có thỏa thuận.

5. Tạo cơ hội cho người giúp việc gia đình được tham gia học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp.

6. Trả tiền tàu xe đi đường khi người giúp việc gia đình thôi việc về nơi cư trú, trừ trường hợp người giúp việc gia đình chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn.

Như vậy, trong trường hợp người lao động là người giúp việc gia đình thôi việc và trở về nơi cư trú thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả cho phí tàu xe giao thông cho người giúp việc gia đình.

Tuy nhiên, người sử dụng lao động sẽ không phải trả phí tàu xe nếu người giúp việc gia đình trong trường hợp người giúp việc gia đình chấm dứt hợp đồng lao động trước hạn cho dù đã xin chấm dứt hợp đồng đúng trình tự thủ tục trước hạn như xin nghỉ trước 15 ngày, bàn giao công việc...

Ngoài ra, chủ nhà sẽ không phải trực tiếp mua, thanh toán chi phí tàu xe giao thông nhưng phải chi trả cho người giúp việc gia đình tự mình thanh toán theo đúng chi phí trong hóa đơn tàu xe giao thông.

Người giúp việc gia đình có thể được nhận phí tàu xe từ người sử dụng lao động hay không? (Hình từ Internet)

Người sử dụng lao động không trả tiền tàu xe đi đường cho người giúp việc gia đình thôi việc trở về nơi cư trú thì bị xử phạt thế nào?

Theo Điều 30 Nghị định 12/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định về hành vi người sử dụng lao động không trả tiền tàu xe đi đường cho lao động là người giúp việc gia đình như sau:

Vi phạm quy định về lao động là người giúp việc gia đình

1. Phạt cảnh cáo đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Không giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với lao động là người giúp việc gia đình;

b) Không trả tiền tàu xe đi đường khi lao động là người giúp việc gia đình thôi việc về nơi cư trú, trừ trường hợp lao động là người giúp việc gia đình chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn.

2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Không thông báo cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn việc sử dụng lao động hoặc chấm dứt việc sử dụng lao động là người giúp việc gia đình theo quy định;

b) Đã bị xử phạt cảnh cáo đối với các hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này nhưng lại tiếp tục vi phạm.

3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Giữ giấy tờ tùy thân của lao động là người giúp việc gia đình;

b) Không trả cho lao động là người giúp việc gia đình khoản tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật để người lao động chủ động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

4. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, hoặc dùng vũ lực đối với người lao động là người giúp việc gia đình nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

5. Biện pháp khắc phục hậu quả

a) Buộc người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với lao động là người giúp việc gia đình khi vi phạm quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

b) Buộc người sử dụng lao động trả đủ tiền tàu xe đi đường cho lao động là người giúp việc gia đình đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều này;

c) Buộc người sử dụng lao động trả lại giấy tờ tùy thân cho lao động là người giúp việc gia đình đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3 Điều này;

d) Buộc người sử dụng lao động trả đủ tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho lao động là người giúp việc gia đình khi vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều này.

Theo đó, nếu người sử dụng lao động không trả tiền tàu xe đi đường cho người giúp việc gia đình thôi việc trở về nơi cư trú thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính lần đầu với hình phạt là cảnh cáo, tuy nhiên nếu người sử dụng lao động tái phạm thì sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.

Lưu ý: Căn cứ Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định nếu người sử dụng lao động là tổ chức thì mức phạt được áp dụng sẽ gấp đôi.

Ngoài ra, người sử dụng lao động vi phạm còn phải khắc phục hậu quả cho người giúp việc gia đình bằng cách trả đủ tiền tàu xe đi đường cho người lao động theo quy định.

Đối chiếu với quy định cũ tại Nghị định 28/2020/NĐ-CP không quy định về mức phạt tiền đối với hành vi tái phạm đối với hành vi người sử dụng lao động không trả tiền tàu xe đi đường cho lao động là người giúp việc gia đình với mức phạt từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng như quy định tại Nghị định 12/2022/NĐ-CP.