Cắt giảm nhân sự như thế nào là hợp pháp? Mẫu thông báo cắt giảm nhân sự thông dụng nhất hiện nay là mẫu nào?
Các lý do hợp pháp để cắt giảm nhân sự là gì?
Tại điểm c khoản 1 Điều 36 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:
Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động
1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp sau đây:
...
c) Do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa hoặc di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc;
...
Tại Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:
Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế
...
5. Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm theo quy định tại Điều 47 của Bộ luật này.
...
Đồng thời, tại khoản 3 Điều 43 Bộ luật Lao động 2019 có quy định:
Nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã
...
3. Người lao động bị thôi việc thì được nhận trợ cấp mất việc làm theo quy định tại Điều 47 của Bộ luật này.
Dựa vào những quy định trên, các lý do cắt giảm nhân sự hợp pháp mà doanh nghiệp có thể sử dụng để chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động là:
- Do doanh nghiệp gặp thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa hoặc phải di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh.
- Doanh nghiệp có sự thay đổi về cơ cấu, công nghệ làm ảnh hưởng đến việc làm của một số lượng người lao động lớn (từ hai người trở lên), cụ thể:
+ Thay đổi tổ chức, cơ cấu lao động.
+ Thay đổi quy trình, máy móc, công nghệ, thiết bị sản xuất hoặc kinh doanh liên quan tới ngành nghề của người sử dụng lao động.
+ Thay đổi sản phẩm hoặc cơ cấu của sản phẩm.
- Cắt giảm nhân sự cũng có thể được thực hiện vì các lý do kinh tế, cụ thể:
+ Doanh nghiệp đối mặt với khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế.
+ Doanh nghiệp thực hiện chính sách hoặc luật pháp của Nhà nước liên quan đến cơ cấu lại nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế
- Doanh nghiệp bị chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bị bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình; phải chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản.
Cắt giảm nhân sự như thế nào là hợp pháp? (Hình từ Internet)
Doanh nghiệp có bắt buộc phải ra thông báo cắt giảm nhân sự hay không?
Tại khoản 1 Điều 45 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:
Thông báo chấm dứt hợp đồng lao động
1. Người sử dụng lao động phải thông báo bằng văn bản cho người lao động về việc chấm dứt hợp đồng lao động khi hợp đồng lao động chấm dứt theo quy định của Bộ luật này, trừ trường hợp quy định tại các khoản 4, 5, 6, 7 và 8 Điều 34 của Bộ luật này.
...
Theo đó, người sử dụng lao động có trách nhiệm phải thông báo bằng văn bản cho người lao động về việc chấm dứt hợp đồng lao động. Do đó, trong trường hợp cắt giảm nhân sự, doanh nghiệp bắt buộc phải ra văn bản thông báo về việc cắt giảm và gửi tới người lao động.
Mẫu thông báo cắt giảm nhân sự thông dụng nhất là mẫu nào?
Hiện nay Bộ luật Lao động 2019 và các văn bản liên quan không quy định cụ thể về mẫu thông báo cắt giảm nhân sự. Doanh nghiệp có thể tham khảo mẫu thông báo cắt giảm nhân sự sau:
Tải mẫu thông báo cắt giảm nhân sự: Tại đây
Không được thực hiện cắt giảm nhân sự với những đối tượng lao động nào?
Tại Điều 37 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:
Trường hợp người sử dụng lao động không được thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
1. Người lao động ốm đau hoặc bị tai nạn, bệnh nghề nghiệp đang điều trị, điều dưỡng theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 36 của Bộ luật này.
2. Người lao động đang nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng và trường hợp nghỉ khác được người sử dụng lao động đồng ý.
3. Người lao động nữ mang thai; người lao động đang nghỉ thai sản hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Theo đó, doanh nghiệp không được thực hiện cắt giảm nhân sự với những đối tượng lao động sau đây:
- Người lao động ốm đau hoặc bị tai nạn, bệnh nghề nghiệp đang điều trị, điều dưỡng theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền, trừ trường hợp:
+ Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
+ Hoặc đã điều trị 06 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
+ Hoặc quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.
- Người lao động đang nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng và trường hợp nghỉ khác được người sử dụng lao động đồng ý.
- Người lao động nữ mang thai; người lao động đang nghỉ thai sản hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi.