Chăm sóc thay thế là gì? Các trường hợp nào trẻ em cần được chăm sóc thay thế?

Nội dung chính

• Chăm sóc thay thế là gì?
• Cá nhân, gia đình nhận chăm sóc thay thế trẻ em cần đáp ứng các điều kiện nào?
• Mẫu đơn đăng ký nhận chăm sóc thay thế mới nhất năm 2024?

Chăm sóc thay thế là gì?

Căn cứ khoản 3 Điều 4 Luật Trẻ em 2016 quy định về chăm sóc thay thế như sau:

Điều 4. Giải thích từ ngữ

...

3. Chăm sóc thay thế là việc tổ chức, gia đình, cá nhân nhận trẻ em về chăm sóc, nuôi dưỡng khi trẻ em không còn cha mẹ; trẻ em không được hoặc không thể sống cùng cha đẻ, mẹ đẻ; trẻ em bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa, xung đột vũ trang nhằm bảo đảm sự an toàn và lợi ích tốt nhất của trẻ em.

...

Như vậy, chăm sóc thay thế là việc các tổ chức, gia đình cá nhận nhận trẻ em về để chăm sóc, nuôi dưỡng nhằm mục đích bảo đảm sự an toàn và lợi ích tốt nhất cho trẻ em trong trường hợp trẻ em không còn cha mẹ hoặc không được, không thể sống cùng cha mẹ ruột, hoặc bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa.

Ngoài ra, căn cứ Điều 62 Luật Trẻ em 2016 quy định về các trường hợp trẻ em cần được chăm sóc thay thế như sau:

- Trẻ em mồ côi cả cha và mẹ, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em không nơi nương tựa;

- Trẻ em không thể sống cùng cha, mẹ vì sự an toàn của trẻ em;

- Cha, mẹ không có khả năng bảo vệ, nuôi dưỡng trẻ em hoặc chính là người xâm hại trẻ em;

- Trẻ em bị ảnh hưởng của thiên tai, thảm họa, xung đột vũ trang cần được ưu tiên bảo vệ;

- Trẻ em lánh nạn, tị nạn chưa xác định được cha mẹ.

Chăm sóc thay thế là gì? Các trường hợp nào trẻ em cần được chăm sóc thay thế? (Hình từ Internet)

Cá nhân, gia đình nhận chăm sóc thay thế trẻ em cần đáp ứng các điều kiện nào?

Căn cứ khoản 2 Điều 63 Luật Trẻ em 2016 quy định về điều kiện để cá nhân, gia đình chăm sóc thay thế như sau:

Điều 63. Điều kiện chăm sóc thay thế

..

2. Cá nhân, gia đình nhận chăm sóc thay thế phải bảo đảm các Điều kiện sau đây:

a) Cá nhân, người đại diện gia đình là người cư trú tại Việt Nam; có sức khỏe và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; có tư cách đạo đức tốt; không bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên; không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý vi phạm hành chính về các hành vi xâm hại trẻ em; không bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác, ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình, dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật, mua, bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em;

b) Có chỗ ở và Điều kiện kinh tế phù hợp, bảo đảm chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em;

c) Tự nguyện nhận chăm sóc trẻ em; có sự đồng thuận giữa các thành viên trong gia đình về việc nhận chăm sóc trẻ em; các thành viên trong gia đình không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý vi phạm hành chính về các hành vi xâm hại trẻ em;

d) Người thân thích nhận trẻ em chăm sóc thay thế phải là người thành niên; các trường hợp khác phải hơn trẻ em từ 20 tuổi trở lên.

...

Như vậy, cá nhân, gia đình nhận chăm sóc thay thế trẻ em cần đáp ứng các điều kiện sau, bao gồm:

- Cá nhân, người đại diện gia đình là người cư trú tại Việt Nam;

- Có sức khỏe và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

- Có tư cách đạo đức tốt, không bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;

- Không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý vi phạm hành chính về các hành vi xâm hại trẻ em, không bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác, ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình, dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật, mua, bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em;

- Có chỗ ở và điều kiện kinh tế phù hợp, bảo đảm chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em;

- Tự nguyện nhận chăm sóc trẻ em;

- Có sự đồng thuận giữa các thành viên trong gia đình về việc nhận chăm sóc trẻ em;

- Các thành viên trong gia đình không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xử lý vi phạm hành chính về các hành vi xâm hại trẻ em;

- Người thân thích nhận trẻ em chăm sóc thay thế phải là người thành niên, các trường hợp khác phải hơn trẻ em từ 20 tuổi trở lên.

Mẫu đơn đăng ký nhận chăm sóc thay thế mới nhất năm 2024?

Cá nhân, người đại diện gia đình có nguyện vọng và đủ điều kiện nhận chăm sóc thay thế, ngoại trừ người thân thích phải làm đơn đăng ký nhận chăm sóc thay thế gửi Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú để lập danh sách đăng ký nhận chăm sóc thay thế.

Đơn đăng ký nhận chăm sóc thay thế được lập theo Mẫu số 08 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 56/2017/NĐ-CP.

Tải về Mẫu đơn đăng ký nhận chăm sóc thay thế mới nhất năm 2024 tại đây.

Trân trọng!