Luật Đất đai 2024 bổ sung thêm hình thức bồi thường cho người dân bị thu hồi đất?

Nội dung chính

• Luật Đất đai 2024 bổ sung thêm hình thức bồi thường cho người dân bị thu hồi đất?
• Các trường hợp nào bị thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh từ năm 2025?
• Quy định về nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo Luật đất đai mới có gì khác so với Luật hiện tại?

Luật Đất đai 2024 bổ sung thêm hình thức bồi thường cho người dân bị thu hồi đất?

Theo khoản 2 Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định như sau:

Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất

...

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

...

Theo quy định tại khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025) quy định như sau:

Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

...

2. Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc nhà ở.

...

Như vậy, có thể thấy hiện nay việc bồi thường về đất có thể được thực hiện bằng 1 trong 02 hình thức đó là:

- Giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi;

- Bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi (trong trường hợp không có đất để bồi thường).

Tuy nhiên, từ năm 2025, Luật Đất đai 2024 đã mở rộng thêm 02 hình thức bồi thường về đất khác, chi tiết như sau:

- Bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi;

- Bồi thường bằng nhà ở.

Lưu ý: đối với trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Luật Đất đai 2024 bổ sung thêm hình thức bồi thường cho người dân bị thu hồi đất? (Hình từ Internet)

Các trường hợp nào bị thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh từ năm 2025?

Theo Điều 78 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025) quy định như sau:

Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh

Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh trong trường hợp sau đây:

1. Làm nơi đóng quân, trụ sở làm việc;

2. Làm căn cứ quân sự;

3. Làm công trình phòng thủ quốc gia, trận địa và công trình đặc biệt về quốc phòng, an ninh;

4. Làm ga, cảng, công trình thông tin quân sự, an ninh;

5. Làm công trình công nghiệp, khoa học và công nghệ, văn hóa, thể thao phục vụ trực tiếp cho quốc phòng, an ninh;

6. Làm kho tàng của lực lượng vũ trang nhân dân;

7. Làm trường bắn, thao trường, bãi thử vũ khí, bãi hủy vũ khí;

8. Làm cơ sở đào tạo, trung tâm huấn luyện và bồi dưỡng nghiệp vụ, cơ sở an dưỡng, điều dưỡng, nghỉ dưỡng và phục hồi chức năng, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của lực lượng vũ trang nhân dân;

9. Làm nhà ở công vụ của lực lượng vũ trang nhân dân;

10. Làm cơ sở giam giữ; cơ sở tạm giam, tạm giữ; cơ sở giáo dục bắt buộc; trường giáo dưỡng và khu lao động, cải tạo, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân, trại viên, học sinh do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý.

So với quy định tại Điều 61 Luật Đất đai 2013, Luật Đất đai 2024 đã có sự bổ sung một số trường hợp bị thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh từ năm 2025, cụ thể đó là:

- Bổ sung trường hợp thu hồi đất vì mục đích làm công trình thông tin quân sự, an ninh;

- Bổ sung trường hợp thu hồi đất vì mục đích làm trung tâm huấn luyện và bồi dưỡng nghiệp vụ, cơ sở an dưỡng, điều dưỡng, nghỉ dưỡng và phục hồi chức năng, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của lực lượng vũ trang nhân dân;

- Bổ sung trường hợp thu hồi đất vì mục đích làm cơ sở tạm giam, tạm giữ; cơ sở giáo dục bắt buộc; trường giáo dưỡng và khu lao động, cải tạo, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân, trại viên, học sinh do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý.

Quy định về nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo Luật đất đai mới có gì khác so với Luật hiện tại?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 89 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025) quy định như sau:

Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

1. Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Tiến hành công khai, minh bạch, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;

b) Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính. Không thực hiện cưỡng chế trong thời gian từ 10 giờ đêm ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau; các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật, ngày lễ theo truyền thống của đồng bào dân tộc; trong thời gian 15 ngày trước và sau Tết nguyên đán và các trường hợp đặc biệt khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương;

c) Việc cưỡng chế thu hồi đất thực hiện với người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất và đối tượng khác có liên quan đến khu đất thu hồi (nếu có).

Như vậy, nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo Luật đất đai 2024 cũng có 02 điểm thay đổi so với quy định tại khoản 1 Điều 71 Luật Đất đai 2013 cụ thể như sau:

- Không được thực hiện cưỡng chế trong thời gian từ 10 giờ đêm ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau; các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định, ngày lễ theo truyền thống của đồng bào dân tộc; trong thời gian 15 ngày trước và sau Tết nguyên đán và các trường hợp đặc biệt khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương;

- Việc cưỡng chế thu hồi đất thực hiện với người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất và đối tượng khác có liên quan đến loại đất thu hồi (nếu có).

Trân trọng!